کد مطلب:51689 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » متفرقه

احكام ارزشي را به طور كلي به چند قسمت تقسيم ميكنند آيا در اسلام بين آنها تفكيك وجود دارد يا عينيت برقرار است؟

معمولاً احكام ارزشي را به سه گروه تقسيم ميكنند:
الف) احكام الهي و ديني؛ يعني نواهي و اوامري كه مستند به خداي متعال است و در هر دين, عمل بر وفق آنها از آدميان خواسته ميشود مانند اقامه نماز و برگذاري حج در اسلام.
ب) احكام اخلاقي؛ يعني احكاميكه عقل انسان يا فطرت آدمييا وجدان بشر- بر حسب اختلاف تعبيرها- ادراك ميكند و با قطع نظر از دستور خدا يا انسان ديگري براي آنها ارزش و اعتبار قائل است مانند حسن راستگويي و قبح ستم به ديگران.
ج) احكام حقوقي؛ يعني احكاميكه براي تأمين مصالح دنيوي انسانها توسط مقاميصلاحيت دار وضع ميشود و ناظر به ارتباطات افراد يك جامعه با يكديگر ميباشد. اين احكام بايد ضامن اجرايي داشته باشد كه معمولاً دولت است. از دير زمان گرايشي بوده است كه اين سه گروه احكام را كاملاً از هم تفكيك ميكرده, براي هر كدام حوزه خاصي در نظر ميگرفته است. بر طبق اين گرايش, قلمرو احكام الهي و ديني محدود است به شعاير و مناسكي كه پيروان هر دين در زمانها و مكانهاي مخصوص دارند, مثل مراسم مذهبي هندوها يا آداب ديني بت پرستاني كه هنوز در گوشه و كنار جهان زندگي ميكنند.
ما معتقديم كه هيچ دين الهي و آيين آسماني چنين تفكيكي را نميپذيرد و آنچه در متون مذهبي مسيحيان- در اين خصوص- به چشم ميخورد و توسط ارباب كليسا ترويج ميشود چيزي جز قلب و مسخ تعليمات راستين حضرت مسيح(ع) نيست. از ديدگاه ما, دين مجموعه اي است از معارف نظري و احكام عملي؛ و احكام عملي دين هر سه قلمرو ارتباط انسان با خدا, ارتباط انسان با خودش و ارتباط انسان با ديگران را در بر ميگيرد؛ بنا بر اين شامل اخلاق و حقوق هم ميشود. در قرآن كريم و روايات معصومين (ع) مجموعه عظيم و سرشاري از احكام اخلاقي و حقوقي موجود است. از سوي ديگر نظام اخلاقي و نظام حقوقي اسلام كاملاً مبتني بر مباني ديني –از جمله اعتقاد به توحيد و معاد- است, به ديگر سخن اخلاق و حقوق, هم دو جزء مهم از دين را ميسازند و هم ريشه در اساسي ترين معارف نظري دين دارند.

---

معارف قرآن ج9
آيت الله مصباح يزدي